Temettü ya da bir diğer adı ile kâr payı; bir işletmenin elde ettiği dönemlik kâr miktarından nakit ya da hisse senedi olarak şirket ortaklarına pay verilmesidir. Oldukça önemli bir ortaklık hakkı olan kar payı, işletmede her bir ortağın sahip olduğu hisse senedi miktarına göre pay verilmesi ile meydana gelir. Temettü oranları, şirketlerin yıl sonu gelir tablolarına bağlı olarak belirlenirler ve  yatırımcılar tarafından dikkatle takip edilen veriler arasında yer almaktadır.

Kar payı almak ya da almaya hak kazanmak için bireylerin hisse senedi sahibi olması gerekir. Hisse senedi sahipliği ile elde edilen ortaklık, şirketin kar payı ödeme gününde hak elde etmek için gerekmektedir. Hisse senedi şirketin kar payı dağıtımından bir gün önce alınmış olsa bile hisse senedi sahibi olan herkesin temettü hakkından yararlanması mümkündür.

Şirketler kar payı dağıtma kararını yönetim kurulunun teklif etmesiyle genel kurulda alır ve tarihini hissedarlara duyurur. Nakit veya hisse senedi olarak dağıtılır ve şirket hissedarlarının yatırım hesaplarına otomatik olarak aktarılır

Kar payı ödemeleri genelde Mayıs ayının sonlarına doğru yapılır. Şirketler kar payı dağıtmak zorunda değildir. Ancak şirketin piyasada adını duyurması ve yatırımcılar tarafından tercih edilmesine yardımcı olur.  Kar payı ödeyen şirketler, yatırımcılar tarafından daha çok tercih edilir. Bunun nedeni yatırımcılara ya da yatırım yapmayı düşünenlere, temettü verimliliği yüksek şirketler daha çok güven vermesidir. Yatırım yapmayı düşünenler için hem sermaye geliri hem de temettü geliri sağlayan şirketlere daha kazançlı gözüyle bakılır.

Yeni başlayanların ilk uygulaması gerekenler; şirketin kâr payı geçmişini kontrol etmek, sektör hakkında bilgiler edinmek, şirketin yönetimini araştırmak ve her türlü yatırım işinde olduğu gibi sabır ile, gerekiyor ise bir danışman yardımına başvurarak hareket etmeleri gerekmektedir.

Farklı Temettü Dağıtım Türleri Nelerdir?

• Hisse senedi ile
• Nakit yol ile
• Bir kısmı hisse senedi ile diğer kısmı nakit yol şeklinde kar payı dağıtılabilir.

Eğer şirketler bedelsiz sermaye artırımı yöntemini tercih ederler ise kar payını hisse senedi olarak verirler. Bedelsiz sermaye artırımı, şirketlerin kendi iç kaynaklarını kullanarak yapmış oldukları ve ortaklarından herhangi bir bedel istemeden hisse senedi dağıttıkları bir sermaye artırımıdır. Şirketler sahip oldukları ortaklarına sermaye artırımı oranı dahilinde karşılıksız şekilde hisse verir. Şirketin özsermayesi değişmez. Bedelsiz sermaye arttırımı sonucunda şirketin piyasa değeri değişmez. Piyasa değerinin değişmemesi için Borsa yönetimi sermaye artırımı yapıldığında hisse senedinin fiyatında bir düzenleme yapar.

Kar payı dağıtma kararı alan şirket borsada işlem görmeyen bir şirket ise ilk kar payı dağıtımını nakit vermek zorundadır.

Vergiler ve diğer giderlerin şirketin yıllık net dönem kârından çıkarılması sonucu kalan kısmını hissedarlara dağıtılır.

Bu dağıtım türlerinden genel olarak tercih edilen türler ya hisse senedi ile ya da sadece nakit ile dağıtım yapmaktır fakat bazen bir kısmı nakit kalan kısmı hisse senedi olarak da dağıtılmaktadır.

Temettü Ödemeleri Garantili mi?

Temettü ödemeleri, şirket ortaklarının net dönem kârı üzerinden pay almaları işlemidir. Bu nedenle bir şirkete yatırım yapmadan önce en önemli nokta şirketin geçmiş yıllarda düzenli olarak kar payı dağıtıp dağıtmamasıdır. Şirketin geçmiş yıllarda kar payı dağıtması durumuna göre temettü kültürüne sahip bir şirket olup olmadığını anlayabilirsiniz. Şirketin bu kültüre sahip olmasından sonraki en önemli nokta ise şirketin kârıdır. Gelecek dönemde kâr artışı beklenen şirketler seçilerek hisse almak finansal geleceğinize en sağlıklı yatırım olacaktır.

Yatırım yapmak isteyen kişiler, kar payı dağıtımı yapan şirketleri daha çok tercih ederler. Temettü verimliliği yüksek olan şirket, daha fazla güven sağlayacağı için yatırımcılar hem sermaye hem de temettü getirisi sunan hisse senetlerini daha garantili bulurlar.

Temettüler Nasıl Vergilendirilir?

Gelir Vergisi Kanunu’nda aşağıda belirtilen kâr payları menkul sermaye iradı olarak sayılmaktadır.

• Her nevi hisse senetlerinin kâr payları (kurucu hisse senetleri ve diğer intifa senetlerine verilen kâr payları ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak ya da başka adlarla yapılan her türlü ödemeler ile Sermaye Piyasası Kanununa göre yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kar payları dahil)
• İştirak hisselerinden doğan kazançlar (Limited şirket ortaklarının, iş ortaklarının ortakları ve komanditerlerin kâr payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar bu alana dahil edilir)
• Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kâr payları

Gelir vergisi mevzuatına göre, tam mükellef gerçek kişiler tarafından anonim şirket hisse sahipliği sebebi ile elde edilen kâr payı yıllık beyan esasında gelir vergisine tabidir.

Şirketin genel kurulu kâr dağıtımına karar verdikten sonra bu kâr kısmının ortaklarına nakit olarak ya da hesaba aktarım şeklinde dağıtıldığı zaman temettü geliri elde edilmiş olur. Kişinin bunu tahsil etmemesi ise sonucu değiştirmez.

Kurumların dönem kârlarını ya da kâr yedeklerini sermayelerine eklemeleri durumunda da gerçek kişi ortaklar tarafından alınan bedelsiz hisse senetleri temettü geliri sayılır ve vergi beyanına konu olarak ele alınır.

Gelir vergisi kanununa göre; tam mükellef kurumlardan elde edilen kâr paylarının yarısı gelir vergisinden istisna olmaktadır. İstisna edilen tutar dahil toplam temettü üzerinden yapılan vergilendirmenin tamamı, beyan edilen %50’lik temettü üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilir.

Bu doğrultuda şirketlerden elde edilen kâr paylarının sadece yarısı gelir vergisi beyanına konu olarak ele alınır.

Buna göre; örnek olarak bir anonim şirketten 2 milyon TL net kâr payı tahsil eden kişinin vereceği yıllık gelir vergisi beyannamesi ile 73.517 TL olacaktır. 73.517 TL gelir vergisi ödenmiş olur.

Temettüleriniz ile Ne Yapabilirsiniz?

Finansal sağlığınız, ekonomik özgürlüğünüz ve geleceğiniz için yapacağınız yatırım araçlarını iyi araştırmalı, yatırım yapacağınız finansal araca hakim olmalı ve bu doğrultuda kararlar almalısınız.

Şirket hisseleriniz sayesinde almaya hak kazandığınız kar payları ile yeni yatırımlar yapabilir ya da ihtiyaçlarınız için kullanabilirsiniz.

Aşağıdaki yazılar da ilginizi çekebilir:

Açık Bankacılık Teknolojileri Finansal Hayatımızda Neleri Değiştirecek?

Yatırım Dünyasında Robo Danışman Dönemi