Değişken Fon Nedir?

Portföy dağılımında çok çeşitli varlıklara yer verebilmesi ile yatırımcıların ilgisini çeken değişken fon, menkul kıymet yatırım fon türlerinden birisidir. Değişken fonlar varlık sınıfları arasındaki getiri farklarından faydalanma amacını taşır. Bu amaca ulaşabilmek için, fon portföyündeki varlıkların dağılımını aktif olarak değiştirir.

Değişken Fonların Varlık Dağılımları

Değişken fonlar:

• hisse senetleri,
• kamu ve özel sektör borçlanma araçları,
• repo-ters repo,
• altın ve kıymetli benzeri madenlere,
• diğer para ve sermaye piyasası araçları ve
• bu araçlara ve finansal endekslere dayalı, yurtiçi ve yurt dışı türev araçlara (swap,vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri) yatırım yapar.

Bu denli çeşitliliğe yer verebilmeleri nedeniyle piyasadaki değişimleri daha iyi dengeleyen bir portföy yapısı kurabilmektedirler.

Ülkemizde 124 adet bulunan bu fonların bazıları özel yatırımcılar içindir, geri kalan fonlar tüm yatırımcılar için açıktır.

Değişken Fonların Düzenlemesi

Değişken fonların ana özelliği, diğer fon çeşitlerinden farklı olarak, içerdiği enstrümanların %80 gibi genel bir sınırlamaya tabi tutulmamasıdır. Bu sayede portföy yöneticileri çeşitli finansal enstrümanları ekleyebilirler. Ancak, içine konulacak finansal enstrümanlar SPK’nın belirlediği fon sınırlamalarında olur.

Bu fon sınırlamalarına örnek vermek gerekirse;

• Portföy yöneticileri fon büyüklüğünün %10’u kadar katılma hesabına yatırım yapılabilir.
• Yabancı yatırım araçları değişken fon portföyüne toplam değerinin %20’si kadar dahil edilebilir.
• Değişken fon içerisinde kamu ve özel borçlanma araçlarında ise herhangi bir sınırlama getirilmemiştir.
• Fon portföyünde yer alan repo işlemine konu olabilecek varlıkların rayiç değerinin %10’una kadar borsada veya borsa dışı repo yapılabilir.
• Borsa dışında taraf olunan ters repo sözleşmelerine, fon toplam değerinin en fazla %10’una kadar yatırım yapılabilir

Değişken Fonların Diğer Fonlardan Farkları

• Portföylerinde bulunduracakları varlık sınıflarına ilişkin herhangi bir kısıtlama yoktur.
• Diğer fon kategorilerindeki fonların risk değerleri genellikle benzerdir. Değişken fonlar kategorisinde ise birbirinden çok farklı risk derecesi olan fonlar bulunur. Değişken fonlarda risk değerleri 1-7 arasında değişmektedir
• Diğer fon kategorilerindeki fonların kıyaslama ölçütleri genellikle benzerdir. Değişken fonlar kategorisinde ise birbirinden çok farklı kıyaslama ölçütleri olan fonlar bulunur.
• Diğer kategorilere göre daha fazla türev araçlara yer verebilirler.

Değişken Fonlarda Ücretler ve Vergilendirme

Değişken fonların yıllık azami gider oranı ise %3,65’tir. Ancak, yönetim ücretleri çeşitlilik gösterir. Bu yönetim ücretleri yıllık %0,1 ile %3 arasındadır. Alım satım işlemlerini ise bankalardan veya aracı kurumlardan gerçekleştirebilirsiniz. Değişken fonlarda valör genellikle 1-2 gündür. Değişken fonlarda stopaj oranı %10’dur.

Piyasadaki Değişimlerin Değişken Fon Fiyatlarına Yansıması

Faiz oranındaki değişimin etkisi:

Faiz oranındaki değişimler, fon portföyünde borçlanma araçlarına yer veren değişken fonlarda etkili olur. Piyasadaki faiz oranlarının artması/azalması tahvillerin fiyatlarının düşmesine/artmasına neden olur. Tahvil fiyatlarındaki düşüşten/yükselişten kaynaklı olarak fon portföyünün değeri düşer/yükselir. Diğer şartlar aynı olmak kaydıyla piyasa faiz oranlarındaki artış/azalış fonun fiyatını düşürür/yükseltir.

CDS primindeki değişimin etkisi:

CDS primindeki değişim portföyünde kamu/özel eurobondlarını tutan fonların portföy değerleri üzerinde etkili olur. CDS primi yükseldiğinde eurobondların piyasa faiz oranı artacağı için değerleri düşer. Dolayısıyla, portföyünde eurobond bulunduran fonların portföy değerleri de düşer; fon fiyatı düşer. CDS primindeki bir azalış ise eurobondların piyasa faiz oranını  azaltır ve tahvillerin fiyatı artar. Dolayısıyla, portföyünde eurobond bulunduran fonların portföy değerleri de yükselir; fon fiyatı artar.

Döviz kurundaki değişimin etkisi:

Portföyünde yabancı para cinsinden varlıklara yer veren değişken fonları etkiler. Döviz kurundaki artışla birlikte yabancı menkul kıymetlerin (döviz cinsinden değerleri aynı kalsa dahi) TL cinsinden değerleri artar. Bu durumda fon portföyünün değeri (TL cinsinden) artar; fonun fiyatı yükselir.
Döviz kurundaki düşüş ise tam tersine fonun TL cinsinden değerini düşürücü etki yapar; fon fiyatı düşer.

Hisse senedi piyasasındaki değişimin etkisi:

Portföyünde hisse senetlerine yer veren değişken fonları etkiler. Bir fonun portföyünde yer verdiği hisse senetlerinin değeri yükseldiğinde portföyün değeri de yükselir; fonun fiyatı artar. Bir fonun portföyünde yer verdiği hisse senetlerinin değeri düşerse portföyün değeri de düşer; fonun fiyatı düşer.

Değişken Fonlarda Son 1 Yılın Enleri:

En fazla getiri sağlayan : IPB – İstanbul Portföy Birinci Değişken Fon (%128,05)

Portföy büyüklüğü en fazla olan: HSA – HSBC Portföy Değişken (TL) Fon (4.591.221.706)

Yatırımcı sayısı en çok artan : IPB – İstanbul Portföy Birinci Değişken Fon (27.554)

Yatırımcı sayısı en çok azalan : GZL – Garanti Portföy Tarım ve Gıda Sektörü Değişken Fon (-3.177)

Yönetim ücreti en yüksek olan : GMA – Azimut Portföy Çoklu Varlık Değişken Fon (%3,20)

Yönetim ücreti en düşük olan : EIC – Qinvest Portföy İkinci Değişken Fonu (%1,18)

 

Değişken Fonlarda Son 3 Yılın Enleri:

En fazla getiri sağlayan : IPB – İstanbul Portföy Birinci Değişken Fon (%992,26)

Yatırımcı sayısı en çok artan : IPB – İstanbul Portföy Birinci Değişken Fon (31.223)

Yatırımcı sayısı en çok azalan : GPB – Garanti Portföy Birinci Değişken Fon (-9480)

Yönetim ücreti en yüksek olan : GMA – Azimut Portföy Çoklu Varlık Değişken Fon (%3,20)

Yönetim ücreti en düşük olan : EIC – Qinvest Portföy İkinci Değişken Fonu (%1,18)

 

Değişken Fonlarda Son 5 Yılın Enleri:

En fazla getiri sağlayan : TCD – Tacirler Portföy Değişken Fon (%2558,82)

Yatırımcı sayısı en çok artan : IPB – İstanbul Portföy Birinci Değişken Fon (32764)

Yatırımcı sayısı en çok azalan : GPB – Garanti Portföy Birinci Değişken Fon (-11140)

Yönetim ücreti en yüksek olan : GMA – Azimut Portföy Çoklu Varlık Değişken Fon (%3,20)

Yönetim ücreti en düşük olan : EIC – Qinvest Portföy İkinci Değişken Fonu (%1,18

 

Bu yazımızda size Değişken Fon Nedir , Değişken Fonlar ve diğer fonlar arasındaki farklar, değişken fonların vergilendirilmesi ve ücretlendirilmesinden bahsettik. Fonlar hakkında daha çok bilgiye sahip olmak için diğer yazılarımıza göz atabilir ya da İyi Gelir Youtube kanalını ziyaret ederek bilgi sahibi olabilirsiniz:

İyi Gelir Youtube Kanalına Gitmek İçin Tıklayınız

Diğer Yazılarımıza Göz Atın: