Yatırım piyasalarında Mayıs ayını detaylı olarak inceleyeceğimiz yazımızın alt başlıklarına hızlıca göz atalım:

Yatırım Piyasalarında Mayıs Ayına Hızlı Bakış;

• Dünya’da Hizmet PMI Verileri
• Küresel Gıda Fiyatları Yükselişte
• Rusya’dan Dolar Hamlesi
• ABD’de Yeni Bütçe Planı
• TCMB’de Görev Değişikliği
• Dünya E-ticaret Devi Amazon
• Çin’in Bitcoin Tedbiri
• Avrupa’dan Çip Üretim Sektörüne Yatırım
• Çin’den ABD ve Avrupa’ya Enflasyon
• Dünya’da İmalat PMI Verileri

 

Dünyada Hizmet Sektörü Gelişmeleri

ABD’de Mayıs ayında hizmet sektörü verileri beklenti üzerinde büyüme gösterdi. Geçtiğimiz Nisan ayında 64,7 puan olan hizmet PMI, Mayıs ayında 70,4 puana ulaştı. COVID-19 tedbirlerinin gevşetilmesiyle hizmet sektörüne artan talebin bu gelişmede etkisi büyük. Hizmet sektörünün istihdama da destek olması bekleniyor. PMI ve GSYH arasındaki korelasyonda, ABD ekonomisinin ikinci çeyrekte potansiyel olarak iki katı büyümesi bekleniyor.

ABD gibi Almanya’da da hizmet PMI seviyesi yükseliş gösterdi. Geçtiğimiz aya göre 2,9 puan artarak 52,8 puana yükseldi. Dünya genelinde hizmet PMI seviyelerinde artış olsa da sektörün büyüme hızı ilk COVID-19 dalgasının ardından görülen seviyenin altında. Ayrıca 2008 yılından itibaren hizmet sektöründe artan maliyetlerden dolayı sektörü büyümeyi olumsuz yönde etkiliyor.

Japonya’da ise COVID-19 vakalarının artışıyla ülkede hizmet sektörü faaliyetleri azaldı. Nisan Ayı’nda 49,5 seviyesinde olan hizmet PMI, Mayıs ayında 3 puan azalarak 46,5 seviyesine geriledi. Hizmet sektöründe yılın en büyük daralması yaşanırken, istihdam üst üste 4 ayda da artış gösterdi.

Pasifik bölgesinde, Çin’de de hizmet PMI Mayıs ayında düşüş göstererek 55,1 puana geriledi. Endeks Nisan ayında 56,3 puan seviyesindeydi. Caixin Insight Group kıdemli ekonomisti Dr. Wang Zhe’nin açıklamalarına göre PMI Mayıs ayında azalış gösterse de endeksin tüm kalemlerinde artış görüldüğünü iletti.

Küresel Gıda Fiyatlarında Rekor

2021 yılının başından beridir artmakta olan küresel gıda fiyatları Mayıs ayında zirveyi görerek yeni bir rekor kırdı. BM Gıda ve Tarım Organizasyonu (FAO) tarafından açıklanan verilere göre aylık bazda 5,8 puan artarak 127,1 puana ulaştı. Gelinen seviye 2011 Eylül’den bu yana en yüksek seviyede oldu. En yüksek artış şeker, sebze ve tahıllarda gerçekleşti.

Rusya Dolar Varlıklarını Sıfırlıyor

Rusya Maliye Bakanı Siluanov’un açıklamalarına göre Rusya yaptırımlardan daha az etkilenmek için Ulusal Refah Fonu’ndaki dolar varlıklarını sıfırlama politikası izleyeceğini iletti. Doların payı sıfırlanırken, yerini Euro, Altın ve Yuan’ın payı artacak. Güncel tarih itibariyle 119 Milyar Dolarlık likit fonunda 41,5 Milyar Dolarlık likit varlık bulunmakta.

ABD’de Yeni Bütçe Planı

Beyaz Saray yaptığı açıklamayla altyapı, eğitim ve iklim değişikliği konuları için 6 Trilyon Dolarlık bütçe teklifi yaptı. Bu, Joe Biden’ın ilk bütçe teklifi olma özelliğini taşıyor. Yapılan planlamada ise 6 Trilyonluk harcama, 4,17 Trilyonluk vergi geliri hesaplanmış durumda. Bunun 1,84 Trilyon dolarlık bir bütçe açığı oluşmasına sebep olabilmesi öngörülüyor.

Türkiye Merkez Bankası Görev Değişikliği

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzalı atama kararıyla TCMB Başkan Yardımcısı Oğuzhan Özbaş görevden alındı. TCMB başkan yardımcılığı görevine ise Prof. Dr. Semih       Tümen getirildi. Bu değişiklikle beraber kritik önem taşıyan bankacılık, araştırma ve istatistik departmanlarında da yönetici değişiklikleri gerçekleştirildi.

Dünya E-ticaret Devi Amazon

Netflix’in liderlik ettiği seç-izle streaming sektöründe pandemiyle artış yaşandı. %640 büyüyen streaming sektörü 232 Milyar Dolar’a ulaştı. Pazardaki bu potansiyeli gören Amazon, MGM’yi satın alarak Netflix, Discovery, HBO Max gibi devlerin olduğu sektörde işleri kızıştırdı. Analistler, bu atakla Amazon’un eğlence sektöründe söz sahibi olabileceğini düşünüyor.

Amazon yeni pazarlara yelken açarken şirketin CEO’su Jeff Bezos görevini bırakacağını duyurdu. 5 Temmuz’da Andy Jassy’in CEO’luk görevini alması planlanıyor.

Çin’in Bitcoin Tedbiri

Çin Başbakan Yardımcısı Liu He’nin açıklamalarına göre Çin’in Bitcoin madenciliği konusunda sıkı tedbirler alması bekleniyor. Başbakan Yardımcısının açıklamalarından sonra Bitcoin ve diğer kripto paralarda düşüşler yaşanmaya başladı. 24 saat içerisinde Bitcoin 4 bin dolar gerileyerek 37 bin dolar seviyesini görürken bir diğer önemli para biri olan Etherium ise %17,5’lik bir düşüşle 2 bin dolar civarına düşüş gösterdi. Mayıs ayında Çin ayrıca kuruluşların ödeme ve anlaşmaları için kripto para birimlerini kullanmasını yasaklamıştı.

Avrupa’dan Çip Üretim Sektörüne Yatırım

Euro bölgesinde alınan kararlar doğrultusunda yaşanan çip krizini engellemek için yeni fonlar oluşturulacak. Avrupa Birliği Komisyonu İç Pazar Sorumlusu Breton, Avrupa’nın global çip üretim sektöründe payını ikiye katlamaya hazır olduklarını bildirdi. Bir çok Avrupa ülkesinin koronavirüs yardım fonundan gelecek desteği çip sektörüne yatırması bekleniyor.

Çin’den ABD ve Avrupa’ya Enflasyon

Çinli üreticiler, COVID-19 süreci boyunca artan hammadde fiyatlarını ve tedarik zincirindeki sıkışmadan dolayı oluşan ek maliyetleri ihracat kanallarına yansıtmaya başlayacak. Bu gelişme ile ABD ve Avrupa’da önümüzdeki aylarda enflasyonun yükselmesi bekleniyor.

Dünya’da İmalat Sektörü PMI Verileri

ABD’de imalat sektörü faaliyetleri Mayıs ayında zirveye ulaştı. Uluslararası finans kuruluşu olan IHS Markit verilerine göre imalat sanayi PMI 62,1 puanla yeni bir rekor kırdı. Tedarik zincirinde yaşanan sıkışmalara rağmen artışın olması dikkatleri çekti. COVID-19’dan dolayı siparişlerin birikmiş olması birkaç ay daha üretimi destekleyecek gibi gözüküyor.

Euro bölgesinde de tarihi bir rekor kırıldı. IHS Markit tarafından açıklanan verilerde İmalat sanayi PMI 62,9 seviyesinden 63,1 seviyesine yükseldi. Ülkeler bazında incelendiğinde Hollanda 69,4 puanla zirvedeyken onu sırasıyla İrlanda ve İtalya izledi. Almanya’da ise yaşanan tedarik sıkıntıları nedeniyle imalat PMI 64,4 seviyesine geriledi.

Pasifik bölgesinde ise bir gerileme gözlenmekte. Çin’de Nisan ayında 51,1 olan imalat PMI, Mayıs ayında 51 puana geriledi. Endeksin 50 puanın altına düşmesi sektörde gerilemeye işaret etmekte.

Mayıs Ayı Enflasyon Verileri        

2021 yılının Ocak Ayında %14,97 olan TÜFE (2003=100) Mayıs Ayında %              10’luk bir artış göstererek %16,59 seviyesine ulaştı. Geçtiğimiz Nisan Ayına göre %0,89’luk artış yaşadı.

2020 yılının aynı ayına göre fiyatı en çok artan harcama grupları şu şekilde: %21,41 ile Alkollü içecekler ve tütün, %20,86 ile Çeşitli Mal ve Hizmetler, %14,45 ile konut. Buna karşılık geçtiğimiz senenin Mayıs Ayına göre artışın en düşük olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %2,98 ile Haberleşme, %3,47 ile Eğlence ve Kültür, %6,69 ile Ulaştırma oldu.

*Grafik TÜİK verileri kullanılarak oluşturulmuştur.

TÜİK’in açıkladığı Yurt içi üretici fiyat endeksi, Yİ-ÜFE (2003=100) Mayıs ayında 2020 yılının aynı ayına göre %38,33 artış gösterirken Aralık 2020’ye göre %17,34 artış gösterdi.

Sanayideki dört sektörün yıllık değişimleri ise şu şekilde oldu; imalat %41,27, maden ve taş ocakçılığında %32,88, su temininde %29,72, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %6,64 artış gerçekleşti.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri ise ara malında %47,76, enerjide %43,33, dayanıklı tüketim malında %29,18, dayanıklı tüketim malında %29,18, dayanıksız tüketim malında ise %25,22 artış gerçekleşti.

 

Borsa İstanbul ve Dünya Borsaları

Mart ayının ortalarından itibaren düşüşe geçen ve 1,330 seviyesini gören BIST 100, Mayıs ayını geçen Nisan Ayına göre %1,6 artarak 1,420 seviyesinde kapattı.

Büyümekte olan ABD ekonomisinde, aşılamanın da artmasıyla beraber borsalar yükselmeye devam ediyor. 2021 Ocak ayında 30,606 puanda olan Dow Jones endeksi Nisan ayında 33,874 seviyesine ulaşmıştı. Geçen aya göre 655 baz puan artış göstererek Mayıs ayını 34,529 seviyesinden kapattı. Yükselen makro ekonomik verilerle geçtiğimiz Nisan Ayını 4,181 puanla kapatan S&P 500 endeksi Mayıs ayını %0,5’lik artışla 4,202 seviyesinde tamamladı. Ocak ayından itibaren dengesiz bir profil izleyen NASDAQ endeksi ise Mayıs ayını geçen aya göre 178 baz puan azalış göstererek 13,784 seviyesinde kapattı.

Asya bölgesinde ise Nikkei 225 borsası geçtiğimiz 6 aya göre %9,02’lik artış göstererek 29,149 seviyesinde Mayıs Ayını tamamladı. Pandeminin etkilerinin hala devam etmesi sebebiyle Asya piyasaları dalgalı bir şekilde ilerliyor.

Döviz ve Altın Piyasaları

2021 yılının başında 454 TL olan gram altın Nisan Ayında 471 TL’ye ulaşmıştı. Mayıs Ayıyla beraber %10,5’lik bir artış yaşayarak 521 TL ile Haziran ayına giriş yaptı. Altın, gümüş gibi emtia fiyatlarının önümüzdeki dönemlerde de artış göstermesi bekleniyor.

Nisan Ayını 8,24 TL ile kapatan dolar ise 8,53 TL seviyesine ulaşmış durumda. Dolar, Şubat Ayından itibaren gösterdiği istikrarlı artışa devam ediyor.

Euro da Dolar gibi artış trendinde olan kurlar arasında oldu. Nisan ayında 9,97 TL olan Euro %4,1’lik bir artışla Mayıs Ayını 10,38 TL seviyesinde kapattı.

Sterlin’de artış gösteren kurlar arasında yerini aldı. Geçtiğimiz ay 11,46 TL ile kapanış yaparken Mayıs Ayını 12,08 TL ile tamamladı.

 

Bankalarca Açılan Mevduatlara Uygulanan Ağırlıklı Ortalama Faiz

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası bankaların açtığı mevduatlara uygulanan faiz oranlarını açıklandı. Verilere göre TL üzerinden açılan mevduatlara uygulanan Mayıs Ayı faiz oranları şu şekilde oldu;

• 1 Aya kadar vadeli- %17,34
• 3 Aya kadar vadeli- %18,88
• 1 Yıla kadar vadeli- %17,64

 Mayıs Ayı Yatırım Fonları Getirileri

Şimdi de yatırım piyasalarında Mayıs ayına fon piyasası açısından bakalım.

2021 Mayıs Ayı itibariyle fon piyasaları incelendiğinde, artış gösteren altın fiyatlarından dolayı Altın fonları ortalama %10,25 artarak en çok getiri sağlayan fon oldu. TL’nin Döviz karşısında değer kaybetmesiyle beraber Yabancı fon sepeti fonları ortalama %6,11 artışla en çok getiri sağlayan ikinci fon oldu. Bu getiri artışını ortalama %4,55 ile Yabancı ve Dış borçlanma (Eurobond) fonları takip etti.

Özel sektör borçlanma araçları fonları ortalama %1,35 getiri sağladı. Kısa, orta, uzun vadeli borçlanma araçları fonlarında ise Mayıs Ayı getirisi %1,4’ün altında kaldı.

Hisse senedi fonlarında en çok getiri yabancı hisse senedi fonlarında ortalama %3,08 ile oldu. Hisse senedi fonları ortalama %1,70’lik getiri sağlarken, katılım hisse fonları ortalama %1,57 değer kaybetti.

Değişken fon kategorisinde ortalama aylık getiri %2,08 oldu. Karma fonlar ise yatırımcısına %2,17 kazandırdı.

Bu yazılar ilginizi çekebilir:

Yükselen Gıda Fiyatlarını Kazanca Dönüştürün: Tarıma Dayalı Yatırım Fonları

Merkez Bankası’nın Faiz Kararlarının Yatırım Fonları Üzerindeki Etkileri

Yatırım Piyasalarında Nisan Ayı Gelişmeleri