Özel sektör borçlanma araçları fonları nedir? 

Yatırım fonları dünyası, küresel trendlere göre şekillenerek zenginleşirken klasik diye nitelendirebileceğimiz finansal varlıklara yatırım yapan fonlar ilgi odağı olmayı sürdürüyor. Türkiye piyasalarında işlem gören bu tür yatırım fonları arasında özel sektör borçlanma araçlarına yatırım yapan fonlar da yer alıyor.

Özel sektör borçlanma araçları yatırım fonlarının Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kabul edilen tanımına göre, toplam fon değerinin en az yüzde 80’ini sürekli olarak özel sektör borçlanma araçlarında değerlendiriyor olması gerekiyor. Yani, bu fonlara yatırım yaptığınızda tasarruflarınızın en az yüzde 80’inin özel sektör tarafından çıkarılan borçlanma araçlarında değerlendirmiş oluyorsunuz.

Özel sektör borçlanma araçları nelerdir?

Türkiye’de finansal piyasaları düzenleyen mevzuatlardaki tanıma göre, özel sektör borçlanma araçları, şirketlerin borçlu sıfatıyla düzenleyerek ihraç ettikleri tahvilleri, paya dönüştürülebilir tahvilleri, değiştirilebilir tahvilleri, bonoları, kıymetli maden bonolarını ve sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde niteliği itibari ile borçlanma aracı olduğu Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından kabul edilecek sermaye piyasası araçlarıdır.

Daha yalın bir ifadeyle devlet tahvilleri ve hazine bonosunda olduğu gibi burada ihraç eden kurum Hazine değil özel şirketlerdir. Ve yine literatürde olduğu gibi bir yılın altındaki vadelerdeki borçlanma araçlarına şirket finansman bonosu, bir yıldan uzun vadeli olanlara da şirket tahvili deniyor.

Özel sektör borçlanma araçlarının avantajları nedir?

Şirket tahvilleri ve finansman bonolarının en büyük avantajı, devlet tahvil ve bonolarına göre getirilerinin daha yüksek olmasıdır. Bunun nedeni de şirketlerin performanslarına ve risklerine odaklı bir getiri sunmalarıdır. Söz konusu özel şirketler olduğu için yatırımcıların hangi şirkete ve hatta öncesinde hangi sektöre, hangi konjonktürde yatırım yapılacağının doğru analiz edilmesi gerekiyor. Bu hususta yatırımcılara rehber olarak şirketlere bağımsız kredi derecelendirme kuruluşlarınca verilen kredi skorları incelenebilir. Yine şirketlerin bilanço analizleri, nakit akışları gibi kriterler de göz önünde bulundurulmalıdır.

Neden özel sektör borçlanma araçları fonlarına yatırım yapmalıyım?

Özel sektör borçlanma araçları yatırımları, aslında birçok finansal varlıkta olduğu gibi profesyonel bir yaklaşım gerektirir. Profesyonel yaklaşımın yanı sıra bireysel yatırımcılar bazı özel sektör borçlanma araçlarına erişim sorunları da yaşayabilir. İşte tam da bu noktada özel sektör borçlanma araçları yatırım fonları devreye giriyor. Şirketleri ve sektörleri analiz etmek, düzenli olarak takip etmek ve vadelere karar vermek gibi profesyonel yatırımcılık konusu olan detaylarla ilgilenmek yerine bu alana özel olarak piyasaya sürülen fonlar bireysel yatırımcılar için çok daha yararlı olabiliyor.

Özel sektör borçlanma araçları fonları nelere yatırım yapıyor?

Özel sektör borçlanma araçları fonları portföylerinde, odak noktaları olan özel sektör tahvili ve finansman bonolarının yanı sıra özel sektör kira sertifikaları, döviz ödemeli tahviller, varlığa dayalı menkul kıymetler (VDMK), çeşitli türev araçlara yer verirken çok küçük oranlarda devlet tahvili, hazine bonosu ve ters repoda yatırımları yapabiliyor. Ancak fonun teması ve yasal mevzuat gereği portföyün yüzde 80’i her zaman özel sektör borçlanma araçlarında değerlendiriliyor.

Özellikle merkez bankalarının faiz indirimlerine yöneldiği dönemlerde özel sektör tahvil ve bonoları cazibesini artırmaktadır. Ancak, getirinin daha yüksek olduğu durumlarda risk seviyesinin de yüksek olacağı unutulmamalıdır. Özel sektör borçlanma araçları fonları, devlet tahvili fonlarına göre daha riskli olsa da hisse senedi vb. diğer yatırım fonlarına göre daha düşük risk grubundadır.

Özel sektör borçlanma araçları fonlarında vergi ödemeden yatırım imkânı

2021 Kasım dönemi itibariyle özel sektör borçlanma araçlarının sunduğu en önemli avantaj ise bir süredir ülkemizde uygulanan yatırım araçları vergilendirme politikasıdır. Özel sektör borçlanma araçları fonlarının portföyünde TL varlıklar bulunduğu için uygulanan stopaj oranı sıfırdır. Yani, yatırımcılar bu fonlardan elde ettiği getiriler için stopaj ödemiyorlar. Sıfır stopaj uygulaması şimdilik 2021 yıl sonuna kadar devam edecek. Ancak, yasal düzenlemeyle getirilecek bir süre uzatımı ile birlikte bu avantajın devam etme olasılığının bulunduğunu da hatırlatmakta fayda var.

Türkiye’deki özel sektör borçlanma araçları fonları hangileri?

Türkiye piyasalarında Ekim ayı sonu itibariyle işlem gören 7 adet özel sektör tahvil fonu bulunuyor. Bunlar; TEB Portföy Özel Sek. Borç. Araç. Fonu (TOT), İş Portföy Özel Sek. Borç. Araç. Fonu (TBV), Yapı Kredi Port. Özel Sek. Borç. Araç. Fonu (YBS), Deniz Port. Özel Sek. Borç. Araç. Fonu (DBZ), Ak Portföy Özel Sek. Borç. Araç. Fonu (AYR), Osmanlı Portföy Özel Sek. Borç. Araç. Fonu (OSD) ve Atlas Portföy Bir. Özel Sek. Borç. Araç. Fonu (AHU). İsimlerini saydığımız 7 fonun tümünün risk değeri 2, yani düşük risk grubunda bulunuyor.

Yine geçen ekim sonu itibarıyla bu fonların son 1 aylık getirileri yüzde 0,2 ile yüzde 0,3 aralığında değişiyor. Genel itibariyle 3 aylık getirileri yüzde 3’ün üzerinde; 6 aylık getiriler yüzde 7,5-9 aralığında seyrediyor. Bir yıllık getirilerde fonların performansı biraz daha ayrışsa da yüzde 14,5 ile yüzde 21 aralığında olduğu söylenebilir.

Özel sektör borçlanma araçları yatırım fonlarının fon bazında getiri performansları, riskleri ve Sharpe oranları Ekim 2021 sonu itibariyle şöyle;

Aşağıdaki yazılarımız da ilginizi çekebilir:

Hangi Yatırım Fonları Vergi İstisnasına Sahip?

Merkez Bankası’nın Faiz Kararlarının Yatırım Fonları Üzerindeki Etkileri