3 Başlıkta Eurobond Nedir?
Eurobond, devlet ya da özel şirketlerin, kendi ülkeleri dışında kaynak sağlamak amacıyla, uluslararası piyasalarda yabancı para birimleri üzerinden satışa sundukları, genellikle uzun vadeli borçlanma aracıdır. Bir ülkenin dış borçlanmasında kullandığı bir enstrüman olan Eurobondlar, genellikle Euro ve USD cinsinden ihraç edilen, uzun vadeli borçlanma senetleridir. Tanım olarak hazine bonosu ve devlet tahvilleri ile benzerdir, ancak iç borçlanmaya yönelik olan bu kâğıtlar Devlet iç borçlanma senedi olarak tanımlanmakta iken Eurobondlar dış borçlanma statüsündedir.
Eurobond fiyatları, hem ihraç eden ülke veya kuruluşun mali ve ekonomik performanslarından, hem de uluslararası finansal piyasalardaki gelişmelerden etkilenmektedir. Eurobondlar aracı kuruluşlar vasıtasıyla devlet merkez bankaları adına ihraç edilmektedir.
Eurobond’un Özellikleri
Amerikan Doları, Euro, Japon Yeni, İsviçre Frangı gibi uluslararası piyasalarda kabul görmüş para birimleri üzerinden ihraç edilebilmektedirler.
Vadeler genelde 5-30 yıl arasındadır. Uzun vadeli tahvil olmalarından dolayı, kuponlu olarak satılır. Genellikle kuponlar sabit faizlidir. Kupon ödeme dönemlerinde kupon faizi elde edilir, dolayısıyla yatırımcıya nakit girdisi sağlar. Anapara ve kupon ödemeleri ihraç edildiği döviz cinsi üzerinden yapılır.
USD tahviller 6 ayda bir, EUR tahviller yılda bir kupon ödemelidir. Kuponların faizleri yıllık basit faiz olarak ifade edilir. Vade sonu beklenmeden piyasa koşulları çerçevesinde nakde çevrilebilir.
Satın alınan Eurobondlar fiziki olarak bir saklama kurumu nezdinde saklanmaktadır.
Eurobond; birikimlerini yabancı para cinsinden yatırım araçlarında değerlendirmeyi tercih eden ve uzun vadeli yatırım yapmayı düşünen kişi ve kuruluşlara yönelik yatırım aracıdır.
Hazine Eurobondlarının Vadesi ve Getiri Oranları
Genellikle 5 ile 30 yıl arasında değişmekte olan vadeler ile Eurobondlar ihraç edilmektedirler. Merkez bankası tarafından uzun soluklu borçlanma aracı olarak kullanılmaktadır. Kupon ödemeleri de yatırım birimi gibi döviz cinsinden yapılmaktadır ve yıl içerisinde 6 ayda bir olacak şekilde 2 kere gerçekleşmektedir. Ayrıca likit bir yatırım aracıdır. Yani elinizde tuttuğunuz Eurobond’unuzu vadesi gelmeden elden çıkartma / satma şansınız bulunmaktadır.
Hazine Eurobondlarının Satış Fiyatı Nedir?
Tahvillerin par value denen senet üzerinde yazan değerleri vardır. Vade sonunda bu par value değeri yatırımcıya geri ödenir. Ancak bireysel yatırımcılar doğrudan eurobond satın almamaktadır. Genellikle merkez bankaları tarafından büyük aracı kuruluşlara tahsis edilir ve bu aracı şirketler ise ikinci el piyasasında eurobondları bireysel yatırımcılara ulaştırır. Hazinenin ihraç ettiği eurobondları bireysel yatırımcılar 1000 ve katları USD ve ya diğer döviz birimi cinsinden alabilmektedir.
Eurobond İhraç Eden Türk Özel Şirketleri
Birçok büyük Türk şirketi diğer yabancı şirket veya devlet merkez bankaları gibi Eurobond ihraç etmektedir. Elde edilen nakit dış borçanlanma ile elde edilmiş olup şirketin döviz ödemelerinde, geçmiş eorubondlarının vade ödemelerinde ya da yatırımlarında kullanılabilir. Bu firmalar arasında bazıları borsada da işlem gören; Türk Telekom, THY, Turkcell, Akbank, TSKB, Türkiye İş Bankası, Fibabanka, Garanti Bankası, Vakıflar Bankası, Şişecam, Tüpraş Arçelik A.Ş. , Anadolu Efes, Mersin Uluslararası Limanı gibi şirketler bulunmaktadır.
Eurobond Yatırım Kimler İçin Uygun?
Birikimlerini, döviz cinslerinde tutan ve TL’ye dönüştürmek istemeyip döviz cinsi yatırım araçlarında değerlendirmeyi tercih eden, uzun vadeli yatırım yapmayı düşünen kişi ve kuruluşlara yönelik enstrümandır.
Eurobondların Avantajları
- Kupon faiziyle dönemsel nakit akımı sağlamaktadır.
- Düzenli nakit akışı sağlamaktadır.
- Vade sonunu beklemeden, işlem yapılacak tarihteki piyasa koşullarındaki fiyatlara göre nakde çevrilebilir.
- Döviz türünde yatırım yapıldığı için dövizdeki artış yatırımcı açısından kazanç demektir.
- Anapara ve kupon ödemeleri eurobond’un ihraç edildiği döviz cinsi üzerinden yapılır.
- İhraç eden kurumun güvencesindedir.
Eurobondların Riskleri Nedir?
Eurobondlar hem faiz oranındaki hem de kurlardaki değişimlerden etkilenir. Faiz oranlarındaki yükseliş Eurobond fiyatlarını düşürür. Faiz oranlarındaki en önemli belirleyici etmen ülkenin CDS primidir. CDS primlerindeki artışlar faiz oranlarını yukarı taşır, bu da Eurobond fiyatlarını düşürücü etki yapar.
CDS, Credit Default Swap (kredi batma riskinin değiş tokuş edilmesi) deyiminin kısaltmasıdır. CDS, bir kişi ya da kuruluşun, kredi sahibinin karşılaşabileceği alacağın ödenmemesi riskini belirli bir miktar karşılığında üstlenmeyi kabul etmesinin bedelidir. Bu çerçevede bir anlamda kredi sigortası gibi çalışır. Bir ülkenin ya da şirketin CDS primi ne kadar yüksekse borçlanma maliyeti de o kadar yüksek demektir.
Çünkü bu prim ister istemez faize yansımaktadır. CDS primi piyasada tıpkı döviz kurları gibi anlık arz ve talebe göre ortaya çıkar. O nedenle risk ölçmekteki en objektif ölçü olarak kabul edilir. 5 yıllık CDS primi; 5 yıllık ABD Hazine Tahvili verimine bağlı olarak geçmiş ve mevcut verilere dayanılarak belirlenir. CDS primlerinin yüksek olması o ülkenin yatırım için risk barındırdığını gösterir. Yani bir ülkenin CDS primi yüksek ise yatırımınıza karşılık alacağınız geri ödemede yüksek olmalıdır. Bu da eurobond tahvilinin geri ödemelerine ve faiz oranlarına yansımaktadır.
Sizin için diğer bazı eurobond risklerini aşağıdaki gibi listeledik.
-
Kur Riski
Özellikle gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinde gelişmiş ülke para birimlerine göre yüksek volatile vardır. Bu dalgalanma eurobondlar üzerinde kur riski oluşturmaktadır. Eğer dövizinizin alım fiyatı yüksek ise ve tahvil aldıktan sonra döviz kurlarının değerinde düşüş yaşanırsa bu yatırımcı nezdinde zarar olacaktır.
-
İflas Riski
Tahvili ihraç eden firma veya ülke kupon ödemelerini gerçekleştiremez veya anapara ödemesini yapamaz ise ortaya çıkan durumdur.
-
Yeniden Yatırma Riski
Eurobond yatırımcısı için bir başka risk, Eurobondun kupon ödemesini aldıktan sonra bu parayı tekrar yatırıma yönlendirmek istediğinde ortaya çıkabilir. Piyasada faiz oranlarının yeniden yatırımın yapılacağı dönemde düşmüş olması, yatırımcının getirisinin düşmesine neden olacaktır.
-
Geri Çağrılma Riski
Faiz oranlarının düşmesiyle birlikte, geri çağırma opsiyonu olan bazı tahviller için ihraç eden ülke veya şirket borcunu erken ödeyip kapatma opsiyonuna sahiptir. Bu sayede yüksek faiz oranından ihraç ettiği borcunu kapatıp daha düşük faiz oranlı yeni tahvil ihraç edebilir.
İlginizi Çekebilir: Davranışsal Finans Nedir?
Eurobondların Riskini Nasıl Ölçeriz?
Moody’s , Standart & Poor’s ve Fitch gibi rating şirketleri tahvillerin iflas riskini tahmin edip, kredi notu olarak ilan eder. Yatırımcılar da konu hakkında bilgilendirilmiş olur ve bu durumda onlara yatırımları konusunda fikir verir. Büyük kurumsal yatırımcılar ve emeklilik fonları, riski çok düşük olan kredi notu yüksek olan eurobondlara yatırım yapmaktadır.
Durasyon, herhangi bir finansal ürünün, örneğin bir tahvilin, geri ödeme dönemi sonuna kadar geçirdiği ortalama zamandır. Başka bir ifade ile finansal ürünün ortalama olarak ne kadar zaman içerisinde nakit ödeme gerçekleştireceğini gösteren bir hesaplama yöntemidir. Sıfır kupon ödemeli bir tahvilin vadesi n yıl ise, söz konusu tahvilin durasyonun yıldır.
Ancak, vadesin yıl olan kupon ödemeli bir tahvilin durasyonun yıldan daha azdır. Çünkü tahvil sahibi belli dönemlerde nakit kupon geliri elde etmektedir. Durasyon değeri; genel olarak vade (term to maturity), getiri oranı (yield rate) ve kupon faiz oranı olmak üzere 3 değişkene bağlıdır. Vade arttıkça tahvilin durasyonu artmaktadır. Ancak getiri oranı arttıkça, tahvilin durasyonu azalmaktadır. Aynı şekilde diğer tüm özellikleri aynı olan iki tahvilden kupon faiz oranı yüksek olan tahvilin durasyonu diğerine göre daha kısa olacaktır. Kupon faiz oranı yüksek olan tahvil, uzak vadelere göre yakın vadelerde daha çok ödeme yapmış olacak ve bu durumda ilgili tahvilin durasyonu diğer bonoya göre daha az hesaplanmış olunacaktır. Kısaca özetlemek gerekirse durasyonun kısa olması eurobond risklerini minimuma çekecektir.
Bu yazımızda 3 başlıkta eurobond nedir konusunu işledik.
Diğer İçeriklerimize Göz Atın: