Piyasalar açısından geçen Eylül ayı oldukça hareketli günlere sahne oldu. Özellikle TCMB başta olmak üzere merkez bankalarından gelen faiz hamleleri ve mesajların ön plana çıktığı eylül ayı içerisinde kritik kararlara imza atıldı.
TCMB’den sürpriz faiz indirimi ve dolar/TL’de rekor
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası‘nın Eylül PPK’sında aldığı sürpriz faiz indirimi kararı yurt içi piyasalarda ve Türk Lirası varlıklarda ciddi yansımalar buldu. TCMB, enflasyonun yüksek seyrine devam ettiği dönemde yaptığı 100 baz puanlık indirim beklenmedik bir hamle olarak karşımıza çıktı. Kararla birlikte Türk Lirası hızla değer kaybederken rekorlar arka arkaya geldi. İlk tepki olarak 2021 Haziran’da görülen 8,80 seviyeleri aşılırken izleyen günlerde dolar/TL’de tarihi zirve 8,95 seviyelerinin üzerine taşındı.
Stopaj indirimi yıl sonuna kadar devam edecek
Yurt içinde yatırım piyasalarını ilgilendiren bir diğer gelişme ise Türk Lirası mevduatları teşvik etmek için getirilen ve 30 Eylül 2021 tarihi itibariyle son bulması öngörülen stopaj indirimi 31 Aralık 2021 tarihine uzatıldı.
Fed’in ‘varlık alımları yakın’ mesajı ve diğer merkez bankalarından gelen kararlar izlendi
Türk Lirası varlıklar değer kaybederken Fed‘in Eylül ayı FOMC toplantısında faizler değiştirilmese de tapering (varlık alımlarında azaltıma gidilmesi) konusunda yakın tarihlerin işaret edilmesi ABD Doları’nın güçlenmesini sağladı. Fed Başkanı Jerome Powell’ın “varlık azaltımına yakında başlanacağı” mesajıyla 93 seviyesini aşan ABD Dolar Endeksi, diğer Fed başkanlarından gelen bu sözleri destekleyici açıklamalarının da etkisiyle ayın sonuna doğru 94 puanın da üzerine çıktı. Yine Eylül ayında küresel çapta faiz kararlarına bakıldığında bir diğer ön plana çıkan gelişmeye Norveç Merkez Bankası (NORGES) imza attı. NORGES gösterge faiz oranını beklendiği gibi yüzde 0’dan yüzde 0,25’e artırarak, G10 ülkeleri içinde ilk faiz artırımı gerçekleştiren banka oldu. İngiltere Merkez Bankası, politika faizini beklendiği gibi değiştirmeyerek yüzde 0.1’de tuttu ve varlık alım hedefini de 895 milyar sterlinde bıraktı.
Çinli gayrimenkul devi Evergrande’nin nakit krizi Eylül ayına
damga vurdu
Küresel piyasalarda Eylül ayının ikinci yarısında en çok konuşulan bir başka konu ise Çinli gayrimenkul devi Evergrande’nin yaşadığı nakit sıkıntısı oldu. Evergrande’nin 305 milyar dolar borcu ve yaşadığı nakit sıkıntısı son dönemin en önemli gündem maddesini oluşturmaya devam ediyor. 23 Eylül’de yapması gereken dolar cinsi tahvil kupon ödemesini gerçekleştiremeyen Evergrande için 30 günlük temerrüt süresinde geri sayıma geçildi. Çin hükümeti kamu bankaları kanalıyla şirketin hisse senetlerinde alım yaparak endişeleri önlemeye çalışsa da buradan başlayacak bir krizin dünya piyasalarına yayılmasından hâlâ endişe ediliyor.
Eylül ayında yurt içinde dikkat çeken diğer verilere kısaca bakacak olursak;
– Ekim ayının ilk günlerinde açıklanan eylül tüketici enflasyonu beklentilere paralel aylık yüzde 1,25 arttı ve yıllık enflasyon yüzde 19,25’ten yüzde 19,58 seviyesine çıktı.
– Eylül ayında açıklanan temmuz ayı verilerine göre, Türkiye işsizlik önceki aya göre 1,4 puan artışla yüzde 12’ye çıktı. Haziranda yüzde 22,4 olan atıl işgücü temmuzda yüzde 23,6 olarak kayıtlara geçti. Genç işsizlik ise yüzde 23,1 oldu.
– Türkiye imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı (KKO), Eylülde, bir önceki aya göre 1 puan artarak yüzde 78,1 seviyesinde gerçekleşti.
– Reel Kesim Güven Endeksi, Eylül ayında bir önceki aya göre 0,5 puan azalarak 113,4 seviyesine geriledi. Eylülde mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi (RKGE-MA) bir önceki aya göre 1,1 puan artarak 113,3 seviyesine çıktı.
– Tüketici güven endeksi, Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1,8 oranında arttı ve yüzde 79,7 oldu. Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu endeksi Ağustos ayında 61,3 iken, Eylül ayında yüzde 2,2 oranında artarak 62,6’ya yükseldi.
– Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), “Ara Dönem Ekonomik Görünüm” raporunda, Türkiye için bu yıl büyüme tahminini yüzde 5,7’den yüzde 8,4’e çıkardı. OECD, 2022 yılı için GSYH büyüme beklentisini yüzde 3,4’ten yüzde 3,1’e indirdi. Yine Dünya Bankası da, Türkiye için 2021 yılı GSYH Büyüme tahminini yüzde 5’ten yüzde 8,5’e yükseltirken 2022 yılı için büyüme tahminini yüzde 4,5’ten yüzde 3’e ve 2023 beklentisini yüzde 4,5’ten yüzde 4’e düşürdü.
Eylül ayında piyasalarda yaşanan tüm bu gelişmelerin yatırım fonları piyasasına nasıl yansıdığını öğrenmek için diğer yazımızı okuyabilirsiniz.
Aşağıdaki yazılar da ilginizi çekebilir
Yatırım Fonları Piyasası Eylül Ayı Analizi
Merkez Bankası’nın Faiz Kararlarının Yatırım Fonları Üzerindeki Etkileri
Yatırımlarda Vergilendirme Nasıl Yapılıyor? Hangi Yatırım Fonlarında Vergi Muafiyeti Uygulanıyor?
The comments are closed.