SPK‘nin yaptığı tanımlamada karma fonlar “Her birinin değeri fon portföyünün yüzde 20’sinden az olmayacak şekilde, fon portföyünün en az yüzde 80’ini ortaklık paylarına ve borçlanma araçlarına veya kira sertifikalarına yatıran ve temettü, faiz ve kira sertifikası geliri elde etmeyi hedefleyen fon” şeklinde ifade edilmiştir.
Sermaye piyasalarında yatırımcılara güçlü alternatifler sunan yatırım fonları, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından hazırlanan yönetmeliklerde belirlenen kriterlere göre çeşitli kategorilere ayrılmıştır. Bu kategoriler ve yönetmeliklerle belirlenen esaslar, yatırım fonlarını kuran finansal kurumların piyasaya sunduğu fonların unvanları olarak da kullanılır. Karma fonlar, bireysel emeklilik fonları ve yatırım fonları pazarında da yer alırlar. Yatırım fonları piyasasındaki karma fonlar ağırlıklı olarak tematik fonlardan oluşur.
Karma fonlar, genellikle belirlenen temalara göre yatırım stratejileri ve portföy dağılımına sahiptir. Ancak her durumda bir fonun karma fon olabilmesi için en az yüzde 20’sini ortaklık paylarına ve borçlanma araçlarına veya kira sertifikalarına yatırmaları şartı aranır. Ayrıca, toplam portföyün sürekli olarak en az yüzde 80’ine denk gelecek şekilde fon isminde ve izahnamede geçen temaya, odak varlığa göre ilgili yatırım araçlarına yönlendiren fonlardır.
Karma fonlar, risk değeri bakımından ağırlıklı olarak 5-6 aralığında yer alan, görece riskli fonlardır.
Karma fon yatırım stratejilerine bir örnek
Biraz daha net anlaşılabilmesi için bir örnekle açıklamaya çalışalım. Örneğin; İş Portföy Sağlık Şirketleri Karma Fonu’nun izahnamesinde şu ifadeler yer almaktadır:
“Fon toplam değerinin asgari yüzde 80’i devamlı olarak sağlık sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin ve/veya bu alanlarda faaliyet gösteren şirketlerin hizmet ve servis sağlayıcılarının ihraç ettiği ortaklık paylarına, Amerikan Depo Sertifikalarına, Global Depo Sertifikalarına ve özel sektör borçlanma araçlarına yatırılacak olup, ortaklık payları ve borçlanma araçlarının her birine yapılan yatırım tutarı fon toplam değerinin asgari yüzde 20’si olacaktır.”
Haziran 2024 itibariyle İş Portföy Sağlık Şirketleri Karma Fonu’nu dağılımına baktığımızda; yüzde 62,7 yabancı hisse senetleri, %10,9 finansman bonosu, %9,3 yerli hisse senedi, %8,1 özel sektör tahvili ve geri kalanı da diğer menkul kıymetler olmak üzere paylaştırılmış durumda.
Türkiye piyasalarındaki karma fonlar neler?
Türkiye piyasalarında 9 adet karma yatırım fonu bulunmaktadır.
26 Temmuz 2024 tarihi itibariyle Türkiye’de yatırım yapılabilecek karma fonlar şöyle:
Karma Şemsiye fonlar:
- İş Portföy Elektrikli Araçlar Karma Fon
- Yapı Kredi Portföy Karma Fon
- İş Portföy Yenilenebilir Enerji Karma Fon
- İş Portföy Teknoloji Karma Fon
- İş Portföy Sağlık Şirketleri Karma Fon
- İş Portföy Blockchain Teknolojileri Karma Fon
- İş Portföy Dijital Oyun Sektörü Karma Fon
- Inveo Portföy Karma Fon
- İstanbul Portföy Blockchain Teknolojileri Karma Fon
Aktif olarak işlem gören 9 karma şemsiye fon arasında fon büyüklüğü bakımından ilk sırada 960 milyon lira ile Yapı Kredi Portföy Karma Fon ilk sırada yer alırken İş Portföy Teknoloji Karma Fon, 903 milyon liralık portföy büyüklüğü ile ikinci sırada olduğunu da hatırlatalım.
Karma fonların getiri performansı nasıl?
TEFAS verilerine göre, karma şemsiye fonların Haziran 2024 tarihi itibariyle ortalama fon performansları incelendiğinde son 1 yıllık getiri oranı yüzde 49,17 olarak gerçekleşmiştir. Son 3 yıllık verilere göre getiri oranı yüzde 326,73 olurken son 5 yıllık getiri oranı ise yüzde 610,68’dir.
