Piyasalar Ağustos ayının sonunda yapılan dünya merkez bankaları başkanlarının katıldığı “Jackson Hole Toplantısı”na ve bu toplantıda Fed Başkanı Powell’ın yaptığı konuşmaya endeksli bir ay geçirdi.
Şahin Powell piyasalarda deprem etkisi yarattı
Fed Başkanı Powell, Jackson Hole toplantısında yaptığı konuşmasında verdiği mesajlarla “şahin” olarak nitelendirildi. Keza Powell, enflasyonu düşürmenin öncelikli hedefleri olduğunu dile getirdi. Son birkaç ayda gelen verilere göre hareket etmek yerine, daha uzun vadeli olarak verileri takip edecekleri mesajını verdi. Enflasyon ile mücadelede faiz artışının kaçınılmaz olduğunu ve faizler artırmaya devam edeceklerini vurgulayan Powell, faiz artışının ekonomik yavaşlamaya ve işgücü piyasasının zayıflamasına neden olacağını belirtti. Powell, alacakları önlemlerin enflasyonu düşürmenin maliyeti olduğunu söyledi. Yavaşlamanın ve iş gücü piyasasındaki negatif gelişmelerin hem hane halkına hem de iş dünyasına acı vereceğini belirtti. Konuşmasının belki de en vurucu kısımlarından birisi, para politikalarında gevşemenin ve faiz oranlarında indirimin yakın bir zamanda gerçekleşmeyecek olmasını söylemesiydi. Konuşmanın ardından faiz artırımı ile ilgili beklentiler 75 baz puana daha fazla ağırlık verirken, 2023’te faizde indirim beklentileri azaldı.
Riskli varlıklar hızla değer kaybederken, dolar yükseliyor!
Powell’ın konuşmasının ardından Dolar Endeksi (DXY) hızla yükselirken, riskli varlıklar değer kaybetmeye başladı. ABD’de endeksler yüzde 2’ye yakın değer kaybetti.
Temmuz ayının son işlem gününde DXY Endeksi 105,9 değerinde iken, 31 Ağustos tarihinde 108,8 değerini gördü. Son zamanların rekor seviyelerine çıkan doların değeri, diğer para birimlerinin üzerinde ciddi baskı yaratmaya devam etti. TL de dolar karşısında bu bir aylık zaman zarfında yüzde 1,5 değer kaybetti.
Riskli varlıklardan olan hisse senetlerinde aylık kayıplar rekor düzeye çıktı. ABD piyasaları endekslerinden S&P 500 ve teknoloji endeksi Nasdaq yüzde 4’ün üzerinde kayıp yazdı.
Alman ve Fransız borsa endekslerindeki bir aylık kayıp yüzde 5 civarındayken, İngiliz borsası daha az kayıpla (yüzde 2) ayı kapattı.
Dünya borsalarından ayrışan BIST100 Endeksi’ndeyse rekor kazançlar vardı. Endeksin aylık artışı yüzde 22,3.
Küresel daralma başlıyor: PMI verileri kötü geliyor
Ekonomilerin gidişatıyla ilgili öncü verilerin en önemlilerinden olan PMI, hem ABD’de hem de Euro Bölgesi’nin en büyük 4 ekonomisinde Ağustos ayında daralmaya işaret etti. Asya’da da en büyük düşüşler Çin, Güney Kore ve Tayvan’da kaydedildi. Çin’de imalat PMI endeksi 50,2’den 49’a geriledi. Veriler genel olarak küresel resesyon işareti vermekte.
Avrupalılar karamsar
Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) tüketiciler arasında yaptığı ankete göre, Euro Bölgesi’nde tüketiciler ekonominin küçülmesini ve yüksek enflasyonun gelirlerini eritmeye devam etmesini bekliyor. 2018’den beri Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, Hollanda ve Belçika’da 14 bin kişiyle yapılan Tüketici Beklenti Anketi Ağustos ayında yayımlandı. Ankete göre ekonominin bir yıl içinde yüzde 1,3 daralması, işsizlik oranının yüzde 11,5’e ulaşması bekleniyor.
Çin’de sanayi üretiminde düşüş
Çin’de Haziran ayına ait sanayi üretimi açıklandı. Reuters’in beklenti anketinde sanayi üretimi artışı yüzde 4,6 olarak oluşmuştu. Veri yüzde 3,8 gelince tüm riskli varlıklar değer kayıpları yaşadı. Benzer şekilde Çin’de perakende satışları da beklentilerin altında kaldı. Beklenti yüzde 5 iken, yüzde 2,7 olarak açıklandı. Daha önce ABD’den gelen resesyona ilişkin verilerin üzerine bu verilerin açıklanması, piyasaları tedirgin etti.
İngiltere enflasyonu dur durak bilmiyor
İngiltere’de enflasyon yüzde 10,1 ile rekor kırmaya devam ediyor. İngiltere Merkez Bankası’nın beklentisine göre Ekim ayında enflasyon yüzde 13’e çıkacak. Bu verilerden hareketle, İngiltere Merkez Bankası politika faizini 50 baz puan artırarak yüzde 1,75’e yükseltti. Böylelikle banka son 27 yılın en yüksek faiz artışını yapmış oldu. İngiltere Merkez Bankası, yükselen enflasyon karşısında aralık ayından bu yana her toplantısında 25 baz puanlık faiz artırımı yapmıştı.
Altında düşüşe devam
Jerome Powell’in Jackson Hole konuşmasının ardından borsalar gibi altında hızla değer kaybetti. Ons altının değeri Temmuz ayı sonunda 1.765 dolarken, 31 Ağustos’ta 1.710 dolara geriledi.
TCMB’den sürpriz faiz kararı
TCMB sürpriz bir şekilde Ağustos ayı Para Piyasası Kurulu toplantısında faizi 100 baz puan indirimle yüzde 13’e çekti. Piyasanın beklentisi Banka’nın faizi sabit tutacağı yönündeydi. Banka, üçüncü çeyreğe ilişkin öncü göstergelerin iktisadi faaliyette bir miktar ivme kaybına işaret ettiğini belirtti. Karar metninde enflasyonda gözlenen yükselişte; jeopolitik gelişmelerin yol açtığı enerji maliyeti artışlarının gecikmeli ve dolaylı etkilerinin, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının etkilerinin, küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şoklarının etkili olmaya devam ettiği vurgulandı.
Metinde fiyat istikrarının sürdürülebilir bir şekilde kurumsallaşması amacıyla TCMB’nin tüm politika araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir politika çerçevesinin gözden geçirme sürecinin devam ettiği de ifade edildi.
Enflasyon zirveye doymuyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ağustos ayına ilişkin tüketici ve üretici fiyat endekslerini yayımladı. Verilere göre yıllık enflasyon yüzde 80,2; aylık enflasyon ise yüzde 1,46 oldu. TÜFE 1998 yılından bu yana en yüksek zirvesine ulaştı.
Enerji fiyatlarındaki artışın etkisiyle Ağustos’ta yıllık bazda en hızlı artış yaşayan ana harcama grubu yüzde 116,8 ile ulaştırma oldu. Ulaştırma grubunu yüzde 92,02 ile ev eşyası, yüzde 90,25 ile gıda ve alkolsüz içecekler takip etti.
Üretici fiyatlarında ise bir önceki aya göre yüzde 2,41 artış izlendi. ÜFE Ağustos’ta bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 143,75 arttı. Üretici fiyatlarında ana gruplarda yine enerjiyle ilişkili grupların öne çıktığı görüldü. Buna göre üretici fiyatları içinde yıllık bazda en hızlı artış yüzde 348,39 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirmede gerçekleşti. Bu grubu yüzde 239,24 ile ham petrol ve doğalgaz, yüzde 233,94 ile kok ve rafine petrol ürünleri izledi.
Reel kesim güveni geriliyor
TCMB verilerine göre reel kesim güven endeksi Ağustos ayında aylık 1,6 puan düşüşle 102,1’e geriledi. Endeks böylece Temmuz 2020’den beri en düşük seviyeye indi. Geçen ayki veri yüzde 103,7 olarak izlenmişti. Buna göre, reel kesim güven endeksi Ağustos ayında aylık 1,6 puan düşüşle 102,1’e geriledi. Endeks böylece Temmuz 2020’den beri en düşük seviyede gerçekleşti.
Kapasite kullanım oranı düşüyor
İmalat sanayi kapasite kullanım oranı Ağustos’ta yüzde 76,7 oldu. Kapasite kullanımı Temmuz ayındaki 78,2’nin altına geriledi. Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı (KKO-MA), bir önceki aya göre 1,5 puan azalarak yüzde 76,6 seviyesinde gerçekleşti.
Borsa İstanbul’un önlenemez yükselişi
Borsamız Ağustos ayında ralli yapmaya devam etti. Banka hisselerinin önderliğinde aylık olarak yüzde 22 değer kazanan BIST-100 Endeksi’nde günlük işlem hacmi 70 milyar TL’lere ulaştı. Yabancı yatırımcının borsamızdaki sahipliği yüzde 35’e yükseldi.
Yatırım Araçlarının Ağustos Ayı Getirileri
| Yatırım Aracı | 31.07.2022 Kapanış | 31.08.2022 Kapanış | Aylık Getiri |
| Altın (Ons) | 1765,22 | 1710,7 | -3,1% |
| Altın Gram | 1015,74 | 999,73 | -1,6% |
| DXY | 105,9 | 108,86 | 2,8% |
| Euro/Dolar | 1,0218 | 1,0057 | -1,6% |
| Dolar/TL | 17,9114 | 18,1868 | 1,5% |
| Brent Petrol | 110,01 | 95,64 | -13,1% |
| S&P 500 | 4130,29 | 3955 | -4,2% |
| Nasdaq | 12390,69 | 11816,2 | -4,6% |
| BIST100 | 2592,38 | 3171,21 | 22,3% |
| DAX | 13484,05 | 12834,96 | -4,8% |
| FTSE100 | 7423,43 | 7284,15 | -1,9% |
| CAC 40 | 6448,5 | 6125,1 | -5,0% |
Piyasalardaki gelişmelerin yatırım fonlarını nasıl etkilediğini öğrenmek için bu yazımızı okuyun.
İşbirliği kapsamında: 200.000 TL ve üstü portföylerinizde, Osmanlı Menkul Değerler ile yatırım fonuna birikimlerinizi yönlendirebilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
