Yatırım fonu piyasasındaki Mart ayı gelişmelerini incelemeye geçmeden önce iç ve dış finans piyasalarındaki durumu özetleyelim:
Mart Ayı Hızlı Bakış;
- ABD 10 Yıllık Tahvil Faizleri Artışı
- Dünya Geneli PMI Endeksleri
- Biden 2,3 Trilyon Dolarlık Paket Açıkladı
- FED Başkanı Powell’ın Açıklaması
- Çin Kripto Parasını Çıkarıyor
- TCMB Başkan Değişikliği
- TCMB Yönetim Değişikliğine Piyasaların Tepkisi
- Türkiye Varlık Fonu Sendikasyon Kredisi Arttı
- TCBM Piyasayı Fonladı
- Türkiye Ekonomi Reform Paketi Açıklandı
ABD 10 Yıllık Tahvil Faizleri
Son dönemlerde ABD tahvil fiyatlarındaki artış; salgın için (ABD Merkez Bankası) FED’in izlediği para politikasına ve buna bağlı olarak büyüyebilecek enflasyona bağlanıyor. Artışın bir başka nedeni ise Biden’in genişleyici maliye politikasının, enflasyon ve faizler üzerindeki yaratacağı etki olarak görülüyor. Tahvil faizleri 10 baz puanlık artış ile %1,73 seviyesine ulaştı. ABD 10 yıllık tahvil faizleri son 13 ayın en yüksek değerine ulaştı.
ABD 30 yıllık tahvillerinin faizleri ise %2,5 i test ederek 2019’dan bu yana en yüksek derecesine ulaştı. Tahvil faizlerinin yükselmesi ise Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde para birimlerinin değer kaybetmesine neden oldu.
Dünya Geneli PMI Endeksleri Açıklandı
Geçtiğimiz ayın öne çıkan makroekonomik göstergesi ise sektörlerdeki satın alma yöneticilerinin, mal ve hizmet satın alma eğilimlerinin incelendiği ekonomik bir gösterge olan PMI endeksleri oldu. Özellikle imalat sanayi PMI beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Almanya’da imalat sanayi PMI 66,6 seviyesini görerek yeni bir rekora ulaşmış oldu. ABD’de ise 64,7 ile 1983’ten bu yana en yüksek değerine ulaştı.
Çin’de Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), diğer bölgelerde olduğu gibi imalat sanayisinde ve hizmet sektöründe yükseliş gösterdi. İmalat sanayisinde 51,9 seviyesine ulaşırken, hizmet sektöründe 56,3 seviyesine geldi.
Biden 2,3 Trilyon Dolarlık Paket Açıkladı
ABD’de alt yapı sorunlarını iyileştirmek, küresel ısınmayla mücadele etmek için 2,3 trilyonluk yeni bir ekonomi paketi hazırlandı. Yatırım yapılması beklenen alanlarda milyonlarca Amerikalıya iş imkanı oluşması bekleniyor.
FED Başkanı Powell’ın Açıklaması
Powell geçtiğimiz mart ayında yaptığı açıklamayla faizleri arttırmayacaklarını söyledi. Faizlerin artmasının, işsizliğin artmasına sebep olabileceğini iletti. Enflasyonu %2 seviyesinde tutmak için tüm ekonomik araçları kullanacaklarını söyleyen Powell, enflasyonda geçici bir artış öngördüklerini ama sabırlı olunması halinde gereken seviyeye ineceğini iletti. Ayrıca Jerome Powell, bankanın hedeflerinde ilerleme kaydedildiğinde tahvil alımlarını azaltacaklarını dile getirdi.
Çin Kripto Parasını Çıkarıyor
Kripto paralara ilginin arttığı bu dönemde, Çin diğer ülkelerden hızlı hareket ederek kendi dijital parasını çıkardı. Çin’e ait olan Renminbi (RMB) dijital parası ile ilgili pilot çalışmalar hala devam ediyor. Bitcoin fiyatlarının artması ve kripto paralara olan talebin artması büyük bir fırsat olarak gözüküyor. Çin Halk Bankası (PBOC), kısa vadede bankotların bir kısmını dijital para ile değiştirmeye hazırlanıyor.
Dijital Devrim
Geçtiğimiz ay kripto para borsası RobinHood halka açılmak için Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’na (SEC) başvurdu.
Kripto paralarda bir başka gelişme ise uluslararası yatırım kuruluşu olan Morgan Stanley’de gerçekleşti. Yapılan açıklamada yatırım fonlarına Bitcoin yatırım izni verildi. Fonlar, varlıklarının %25’ine kadar Bitcoin’e yatırabilecek.
Eğilim dünya genelinde de paralellik gösteriyor. Statista verilerine göre dünya genelinde dijital ödemelerin 2021 yılında 6,6 trilyon dolara ulaşabileceği öngörülüyor. Çin, 2,9 trilyon dolar ile en büyük paya sahip. 2023 yılında ise dijital cüzdanların sayısının 4 milyara yaklaşacağı bekleniyor.
TCMB Başkan değişikliği
Türkiye Cumhuriyeti merkez bankası başkanı Naci Ağbal aldığı faiz artırımı kararı sonrası görevden alındı. 18 Mart’ta politika faizini 200 baz puan arttırarak %19’a çıkarararak TL’ye %4 değer kazandırmıştı. Resmi Gazete’de yayımlanan kararname ile Naci Ağbal yerine Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Başkanlığı görevine Şahap Kavcıoğlu getirildi.
Merkez Bankası başkan değişikliğinden birkaç gün sonra TCMB’de yaşanan bir başka değişiklik ise başkan yardımcılığında gerçekleşti. TCMB Başkan yardımcısı Murat Çetinkaya yerine Mustafa Duman atandı.
TCMB Yönetim Değişikliğine Piyasaların Tepkisi
Naci Ağbal’ın görevden alınıp yerine Şahap Kavcıoğlu’nun gelmesine piyasaların tepkisi sert oldu. Türkiye’nin 10 yıllık tahvillerinde faiz oranı, değişiklik yapılmadan önce 14,08 iken mart sonu 16,6 seviyesine ulaştı. 5 yıllık CDS’de 305 baz puandan 471 baz puana ulaştı. Bir başka yükseliş ise döviz kurlarında gerçekleşti. TL %17 değer kaybederek Dolar karşısında 8.47 seviyesini gördü.
Türkiye Varlık Fonu Sendikasyon Kredisi Arttı
Türkiye Varlık Fonu 2019 yılında 1 milyar Euroluk sendikasyon kredisi almıştı. Aldığı krediyi yenileyen Türkiye Varlık Fonu’nun yeni sendikasyon kredsinin yıllık maliyeti 1,25 milyar Euro olarak açıklandı. ICBC ve Citibank’ın koordinatörlüğünde gerçekleşen ve 1,4 milyar Euro talep gören işlemde, ICBC lider talep toplayıcı, Citibank talep toplayıcısı, HSBC ise kredi temsilcisi olarak görev aldı.
TCBM Piyasayı Fonladı
Merkez Bankası mart ayı sonunda gerçekleştirdiği bir hafta vadeli miktar bazlı repo ihalesi ile piyasayı 70 milyar TL fonladı. Açılan repo ihalesine 135 milyar TL teklif geldi. Ortalama bileşik, en düşük ve en yüksek faiz %20,88 olurken basit faizlerde %19 oldu.
Ekonomi Reform Paketi Açıklandı
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Mart Ayının 2.haftası ekonomi reform paketi açıklandı. Paylaşılan pakette 77 kanuni düzenleme yapılması bekleniyor. Reform paketinde başlıca konular; kamu maliyesi, fiyat istikrarı, cari açık, finansal sektör ve istihdam. Paketin içinde aynı zamanda dijital para için alt yapı hazırlanması da gündemde olan konular arasında.
Enflasyon Verileri
Mart 2021 Tüketici fiyat endeksi açıklandı. TÜFE (2003=100) yıllık %16,19 artış gösterirken, aylık %1,08 artış gösterdi.
2020 yılın mart ayına göre artışın düşük olduğu ana grup %2,87 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Diğer ana gruplar sırasıyla, %7,43 ile giyim ve ayakkabı, %8,01 ile haberleşme ve %8,33 ile eğitim oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %24,85 ile ulaştırma, %23,64 ile ev eşyası ve %21,49 ile çeşitli mal ve hizmetler oldu.
Aylık en az artış gösteren grup ise %0,04 ile alkollü içecekler ve tütün olurken, en fazla artış ise %3,70 ile sağlık grubunda oldu.
TÜİK’in açıkladığı verilere göre Yİ-ÜFE Mart’ta %4.13 artarken yıllık %31.2’ye yükseldi.
Tüketici fiyatlarında yıllık enflasyon 6. Ayda da yükselişini sürdürmekte. 2019 Temmuz ayından bu yana %16,19 ile en yüksek seviyeye ulaştı.
Borsa İstanbul ve Dünya Borsaları
Yılbaşından itibaren düşüş gösteren BIST 100 düşüş seyrine mart ayında da devam etti. Şubat ayı kapanışında 1471,39 olan BIST 100 mart kapanışını %5,4’lük değer kaybederek 1391,73 ile kapattı. Naci Ağbal’ın görevden alınmasından beri %13 değer kaybederek 2008 krizinden beri en sert düşüşünü yaşadı.
ABD borsaları, makroekonomik verilerin beklenenden yüksek gelmesi, FED başkanı Powell’ın piyasaları rahatlatan konuşması, Biden’ın 2 triyonluk ekonomi paketini açıklamasıyla beraber Nisan ayına yükseliş trendiyle girdi. Dow Jones endeksi 170 puan artış sağlayarak 33.153 puana ulaştı. S&P 500 endeksi ise ilk kez 4000 seviyesine ulaştı. NASDAQ endeksi ise %1,76 artarak 13.480 seviyesine ulaştı.
Asya kıtasında da durum benzerlik gösteriyor. Japonya merkez bankası (Boj) un COVID-19 salgının mücadelesi kapsamında piyasaya nakit artırımı gerçekleştirdi. Verilere göre dolaşımdaki para miktarı ve bankalardaki mevduatlar geçen yıl mart ayına göre %20,8 artarak 613,4 triyon yene yükseldi. Boj başkanı önceliklerini salgından etkilenen ekonomiyi desteklemek olarak vurguluyor. Boj’un piyasaya daha fazla nakit sürebileceği öngörüler arasında. Bu gelişmelerden etkilenen Nikkie 225 endeksi geçen haftaya göre %2,32 artış sağladı.
Döviz ve Altın Piyasaları
2021 yılı başında 454 TL olan gram altın, mart ayında değerini koruyarak 453 TL oldu. Altın fiyatlarının önümüzdeki dönemlerde de artması öngörülüyor.
2021 yılının başında doları 7,42 ile karşılamıştık, mart ayı itibariyle dolar %12,3’lük yüksek bir artış göstererek 8,34 seviyesiyle kapattı.
Dolar gibi Euro’da artış gösteren dövizler arasında şubat ayında 8,96 TL olan Euro mart ayını 9,78 ile %9,2’lik bir artış ile kapattı.
Bir başka artış ise Sterlinde yaşandı. 2021 yılında 10,17 olan Sterlin mart ayını %12,3’lük artışla 11,42 ile kapattı.
Yatırım Fonu Piyasasındaki Getiriler
2021 Mart ayı itibariyle yatırım fonu piyasası incelendiğinde,
- Yatırım fonları piyasasında genel ortalama son 1 ayda %2,82 olarak gerçekleşti.
- Son 1 aylık dönemde altın ve diğer madenlerin fiyatlarının artması ile en fazla artış %7,13 ile kıymetli maden fonlarında yaşandı.
- Bu yükselişi %4,14 ile fon sepeti fonları takip ederken, en yüksek artış gösteren üçüncü fon kategorisi ise %3,70 ile hisse senedi fonları oldu.
- Bu yükselişleri sırasıyla %2,88 ile katılım fonları, %2,42 ile borçlanma araçları fonları takip etti.
TL’nin döviz karşısında değer kaybetmesinden yatırım fonu piyasası da etkilendi. Yabancı hisse senedi fonları değeri %13,38 artış gösterdi. Onu %11,5’luk artış ile yabancı borçlanma araçları fonları takip etti.
Hisse senetlerindeki yükselişin altın fiyatlarının artması ile birleşmesinin yatırım fonu piyasasına etkileri ise şöyle:
- Altın katılım fonları %7,27 gibi bir değer kazandı.
- Hisse senedi fon sepeti fonları da %9,41’lik değer artışı sağladı.
- BIST-100 Endeksi’nin değer kaybı, endeks hisse senedi fonlarına %6,47’lik kayıp yazdırdı.
20 Mart 2021 tarihinde MB Başkanı değişikliği ile uzun vadeli faiz oranlarındaki 5 puanlık artış da yatırım fonu piyasasını etkiledi: Uzun vadeli borçlanma araçları fonlarının %8,9 değer kaybetti.
Aşağıdaki blog yazılarımıza göz atabilirsiniz:
