Küresel ve yurt içi piyasalar, 2022 yılının ikinci çeyreğine oldukça hareketli başladı. Nisan ayı ve mayıs ayının ilk günlerinde önemli gelişmeler, açıklamalar ve verilerin geldiği bir dönemi geride bırakan piyasaları aynı anda etkileyen birçok konu başlığı mevcut. Fed’in merakla beklenen faiz kararı ve Powell’ın söylemleri piyasalarda ve beklentilerde önemli değişimlere neden olurken; Rusya-Ukrayna savaşının getirdiği baskılara bir de Çin’de yaşanan 5. COVID-19 dalgası eklendi.

Türk Lirası Nisan ayında sakin kaldı

Yurt içinde ise son aylarda olduğu gibi enflasyondaki yüksek seyir; ihracat ve ithalatta güçlü artışlar devam ederken; şubat ve mart ayının aksine Türk Lirası’nda sakin geçen bir sürece şahit olduk. Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle birlikte yükseldiği 14,50-15,00 aralığında kalan dolar/TL yüzde 1,2 artış kaydederken; euro/dolar paritesindeki düşüşün etkisiyle euro/TL, nisan ayını yüzde 3,66 değer kaybıyla 15,66’dan noktaladı.

Nisan, Borsa İstanbul için de yükseliş aylarından biri olarak kayıtlara geçti. Son 10 ayın 8’inden yükselen BİST 100 Endeksi, Nisan ayında da mart performansına benzer bir şekilde yüzde 8,8 artış kaydetti.

ABD Doları 20 yılın zirvesini gördü

Fed’in faiz artışlarında agresif bir tutumla hareket edeceğinin fiyatlanmasıyla 20 yılın zirvesini gören ABD Dolar Endeksi, FOMC öncesi 104 puanı aştı. Euro cephesinde, euro/dolar paritesi 1,0471 ile Ocak 2017’den bu yana en düşük seviyeye geriledi. Nisan ayını 1,0550’ten kapatan paritenin toplam kaybı ise yüzde 4,7 oldu.

Piyasalardaki bu fiyatlamalar; Fed’in beklendiği kadar büyük bir sıkılaştırmaya gitmemesiyle birkaç günlüğüne de olsa tersine döndü. 3-4 Mayıs tarihlerindeki FOMC öncesinde analistler 50 baz puana kesin gözüyle bakarken, 100 baz puana kadar artış bekleyenler bile vardı. Ancak Fed, sadece faizi 50 baz puan artırmakla kalmayıp; gelecek aylar için de 50 baz puandan daha yüksek artışların önünü neredeyse kapattı. Powell, iki toplantıda daha 50 baz puanlık artışın güçlü bir olasılık olduğunu, 75 baz puanlık artışın hiç gündemlerinde olmadığını vurguladı.

Haftalarca Fed’den faizlerde sert bir yükseliş hamlesi bekleyen piyasalar, kısa süreliğine ters köşe olunca risk iştahı bir miktar azaldı. ABD Doları ve tahvil faizleri kısa süreliğine de olsa aşağı yönlü dalgalandı. Düşüş trendindeki spot altın fiyatları toparlanarak tekrar 1.900 doların üzerini test etti. Ancak Rusya-Ukrayna savaşında enerji kriziyle karşı karşıya olan Avrupa ekonomisindeki sıkıntılar, euroyu zayıflatırken Fed’in beklenti altında kalan faiz artışına rağmen ABD Doları’nın yeniden güçlenmesini sağladı.

ECB faize dokunmadı

Avrupa Merkez Bankası ise nisan ayı toplantısında faize dokunmazken varlık programı için tarih verdi. Avrupa Merkez Bankası (ECB), Rusya-Ukrayna savaşıyla artan belirsizliğin ortasında yüksek enflasyona rağmen piyasa beklentileri doğrultusunda, faiz oranlarında değişikliğe gitmezken, tahvil alımlarını sona erdirme planını doğruladı. Böylece, Avrupa Birliği’nde politika faizi sıfır, mevduat faizini yüzde eksi 0,50 ve marjinal fonlama faizini yüzde 0,25’te sabit kaldı.

Enflasyonda yükseliş sürüyor

Nisan ayında yurt içinde gündem yine fiyat artışları oldu ve enflasyondaki artış, nisan ayında da hız kesmeden devam etti. TÜİK verilerine göre, nisan ayında tüketici fiyatları (TÜFE) bir önceki aya göre yüzde 7,25; yıllık bazda ise yüzde 69,97 artış kaydetti. Üretici fiyatlarında (ÜFE) ise aylık artış yüzde 7,67; yıllık artış ise yüzde 121,82 olarak gerçekleşti. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2022 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 5,58, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 57,20 artış gerçekleşti.

Türkiye’deki enflasyon verilerini değerlendiren küresel finans devlerinden ABD merkezli yatırım bankası JPMorgan, Türkiye’de enflasyonun Aralık ayına kadar yüzde 65-75 bandında kalmasını beklediğini ve politika faizinin yüzde 14’te durmaya devam etmesini açıklamanın zor olduğunu vurguladı.

TCMB faizi değiştirmedi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 14’te sabit bıraktı. Duyuruda, etkisi sürmekte olan jeopolitik risklerin, küresel ve bölgesel iktisadi faaliyet üzerindeki aşağı yönlü riskleri canlı tuttuğu ve belirsizliklerin artmasına yol açtığı belirtildi. PPK metnine eklenen ‘makroihtiyati politika setinin güçlendirilmesi’ vurgusu dikkat çekerken, analistler ihracatçı dövizi, zorunlu karşılık artışı ve enflasyona endeksli enstrümanlara destek verilmesinin bu çerçevede değerlendirilebileceğini belirtti.

İhracatta aylık bazda rekor güncellendi

Nisan ayında ihracat geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 24,6 artışla 23,4 milyar dolar oldu. Nisan ayı ithalatı ise yüzde 35 oranında artışla 29,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı bir önceki yıl aynı aya göre yüzde 98,1 oranında artarak 6,1 milyar dolar olarak gerçekleşirken dış ticaret hacmi de geçen yıla göre yüzde 30,1 oranında artışla 52,8 milyar dolara yükseldi. Nisan ayında ulaşılan 23,4 milyar dolarlık ihracat tutarının tüm zamanların en yüksek aylık ihracat rakamı olduğunu belirtti. Böylece yılın ilk 4 ayında geçen yılın aynı dönemine göre ihracat, yüzde 21,7 oranında artarak 83 milyar 565 milyon dolar oldu. Aynı dönemler için ithalat ise yüzde 40,1 arttı ve 116 milyar 73 milyon dolar oldu.

S&P, Türkiye’nin yerel para kredi notunu düşürdü

Kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poors (S&P), nisan ayı içerisinde açıklandığı ülke değerlendirmesinde Türkiye’nin yabancı para cinsinden kredi notunu teyit ederken, yerel para cinsinden notunu düşürdü. S&P’den yapılan açıklamada, Türkiye’nin uzun dönem yabancı para cinsinden kredi notu “negatif” görünüm ile “B+” olarak teyit edildi. S&P, uzun dönem yerel para cinsinden kredi notunu ise “BB-“den “B+”ya çekti. Yerel para cinsinden notun görünümü de “negatif” olarak devam edecek.

Bütçe 69 milyar lira açık verdi

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan mart ayı bütçe dengesi verilerine göre; merkezi yönetim bütçe giderleri 224,9 milyar TL, bütçe gelirleri 156 milyar TL ve bütçe açığı 68 milyar 972 milyon TL oldu. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 198 milyar TL ve faiz dışı açık ise 42 milyar 34 milyon TL olarak gerçekleşti.

Nisan ayındaki bu gelişmelerin yatırım fonlarına etkilerini merak ediyorsanız Nisanda Banka Hisseleri Yatırım Fonlarına da Kazandırdı yazımızı okuyabilirsiniz.