Bireysel Emeklilik Nedir?
Önce güzel haberle başlayalım: Ortalama insan ömrü uzadı! Hastalıklara karşı yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi ve hijyen şartlarının iyileşmesi ile ülkemizde ortalama yaşam süresi 78 yıla çıktı. Durum böyle olunca, ileriki yıllar için para biriktirmek gerekiyor. Neden mi? Çünkü insan bedeni yaşlansa da ruh aslında aynı kalıyor. Gezmek istiyor, alışveriş yapmak istiyor, çocuklarına ve torunlarına hediye almak istiyor…
İşte Bireysel Emeklilik tam da bu noktada derdimize çare oluyor. Devletin sosyal güvenlik sistemiyle emekli olduğunuzda alacağınız emekli maaşına ek bir gelir sağlıyor. Bugünden, küçük küçük yapacağınız birikimlerle, emeklilik hayatınıza bir katkıda bulunuyorsunuz. Bireysel emeklilik sisteminden (kısaca BES diyelim) emekli olduğunuzda dilerseniz birikimlerinizi maaş olarak, dilerseniz de topluca alabiliyorsunuz. Kısacası BES, zorunlu sosyal güvenlik sisteminin bir alternatifi değil, tamamlayıcısı.
Bireysel emeklilik için bir hesap açtığınızda ve bu hesaba para yatırmaya başladığınızda, yatırdığınız her 100 TL’ye devlet 25 TL katkı payı veriyor. 2013 yılından beri uygulanan bu teşvik, BES’in önemli avantajlarından biri.
BES’e girebilmek için öncelikle sistemde yer alan emeklilik şirketlerinden biriyle bir sözleşme yapmanız gerekiyor. Paranız, anlaştığınız bu emeklilik şirketinin fonlarına yatırılıyor.
Bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlayarak refah düzeyini yükseltmek bireysel emekliliğin ana fikri…
Bireysel Emeklilik Sistemi Güvenilir mi?
BES’e yatırdığınız paralar emeklilik şirketinde saklanmıyor. Paralarınız sizin adınıza Takasbank’ta açılan hesapta duruyor. Dolayısıyla emeklilik şirketiniz herhangi bir sıkıntıya girdiğinde sizin birikiminiz bundan hiçbir surette etkilenmiyor. Fonlarındaki paraları emeklilik şirketleri teminat gösteremez, bu paralar üçüncü şahıslar tarafından haczettirilemez ve iflas masasına dahil edilemez. Birikimlerinizi emeklilik şirketinizden veya Takasbank’tan takip edebilirsiniz.
Ayrıca sistemin tüm unsurları denetim altında. Emeklilik şirketinizin faaliyetleri Hazine ve Maliye Bakanlığı; fonların, portföy yöneticilerinin ve saklayıcılarının faaliyetleri ise Sermaye Piyasası Kurulu tarafından denetlenir. Şirketinizin ve fonların hesap ve işlemleri yılda en az bir defa bağımsız dış denetime tabidir.
Bireysel Emeklilik Sisteminde Ne Kadar Kalmalı?
Emekli olabilmeniz için, sisteme ilk giriş tarihinden itibaren 10 yıl süreyle sistemde kalmanız ve 56 yaşınızı doldurmanız gerekir. Söz konusu şartları sağladıktan sonra sistemde kalıp katkı payı ödemeye devam edebilir ve birikimlerinizin daha da büyümesini sağlayabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sisteminde Kesintiler Ne Kadar?
Emeklilik şirketi tarafından, fona ilişkin giderlerin karşılanması için fondan mevzuat sınırları içerisinde gider ve işletim kesintisi yapılır. BES’e girmeden önce emeklilik şirketlerinin yaptıkları bu kesintilere dair detaylı bilgilendirme istemelisiniz.
Bunun dışında, BES’ten ayrılırken elde ettiğiniz getiri üzerinden vergi ödersiniz. Stopaj adı verilen bu vergi aşağıdaki koşullara göre değişkenlik gösterir. Stopaj oranı:
- Sistemden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlar için %5,
- 10 yıl süreyle sistemde kalmakla birlikte sistemden emeklilik hakkı elde etmeden ayrılan katılımcılar için %10,
- 10 yıldan az süreyle sistemde kalarak ayrılan katılımcılar için ise %15’tir.
Bireysel Emeklilik Sisteminde Fon Seçimi
Daha önce, birikimlerinizin anlaşmalı emeklilik şirketlerinin fonlarına yatırıldığını belirtmiştik. Emeklilik şirketlerinin farklı yatırım araçlarını içeren birçok fonu bulunmakta: Altın fonu, tahvil fonu, Eurobond fonu, hisse fonu gibi. Birikiminizin hangi fon veya fonlarda değerlendireceğine risk ve beklenti tercihinize göre siz karar verebilirsiniz. Fonlar uzman portföy yöneticileri tarafından yönetilir. Fonlarınızı yılda 6 defa değiştirme hakkınız bulunmakta.
Bireysel emekliliği bir kendiliğinden birikim hesabı gibi düşünebilirsiniz. Maaşınız ya da geliriniz içinden her ay çekilen ve birikime yönlendirilen bir tasarruf. Birikimle ilgili güzel bir mottoyu da birebir yansıtmakta: “Harcamalarından kalanı biriktirme. Birikime ayırdıktan sonra kalanı harca!”
İlginizi çekebilir; Corona virüsünün finansal piyasalara etkileri
İlginizi çekebilir; Yatırım fonu nedir?
İlginizi çekebilir; Robo-danışman nedir?
